Ths. BS Khổng Tiến Bình- Trưởng Khoa Nội- Can thiệp tim mạch, Hô hấp (Trung tâm Tim mạch lồng ngực), Bệnh viện Việt Đức đã cảnh báo điều đó khi chia sẻ với các phóng viên bên lề buổi khám, tư vấn miễn phí bệnh lý Suy giãn tĩnh mạch chi dưới do Bệnh viện Việt Đức tổ chức ngày 28/11.
Mới khoảng 8h sáng, rất đông người dân ở Hà Nội và khu vực lân cận đã đến chờ thăm khám, tư vấn bởi các chuyên gia của Bệnh viện Việt Đức. Đã có hơn 200 người đến tham dự buổi khám.
Sống ngay tại thủ đô, nhưng để chân đau nhức 4 năm mới đi khám: bác sĩ chẩn đoán suy giãn tĩnh mạch
Cô M. (65 tuổi) sinh sống tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội đến khám trong tình trạng chân đau nhức, nổi tĩnh mạch xanh. Cô chia sẻ đã xuất hiện tình trạng này 4 năm nay nhưng ngại không đi khám mà ở nhà nhờ chồng mua lá về xông hơi.
Cô được ThS.BS Khổng Tiến Bình thăm khám và chẩn đoán bị suy giãn tĩnh mạch mức C4. Rất may trong khi khám cho bệnh nhân, bác sĩ chưa phát hiện vùng loạn dưỡng hay ổ loét. Tuy nhiên, trường hợp cô M sẽ gặp khó khăn trong việc sử dụng tất y khoa điều trị suy giãn tĩnh mạch, nếu tất không có cỡ vừa sẽ phải quấn băng chun.
ThS.BS Khổng Tiến Bình thăm khám cho người bệnh
Bên cạnh đó, BS Bình cho biết, ý thức người bệnh trong điều trị là vô cùng quan trọng, cô M sống ở thủ đô nhưng để bệnh nặng 4 năm mới đi khám thì rất có thể cũng sẽ gặp khó khăn trong việc tuân thủ điều trị, dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm...
Theo ThS.BS Khổng Tiến Bình, bệnh suy tĩnh mạch có thể xảy ra ở bất kỳ tĩnh mạch nào trên cơ thể. Tuy nhiên là bệnh thường xảy ra nhất là ở các tĩnh mạch chân do hệ thống tĩnh mạch chân dài, cấu tạo phức tạp thường phải chịu áp lực lớn.
Suy giãn tĩnh mạch chi dưới là sự suy giảm khả năng đưa máu trở về tim của hệ thống tĩnh mạch chi dưới, dẫn đến hiện tượng máu bị ứ đọng lại, gây ra các biến đổi về huyết động và làm biến dạng các tổ chức mô xung quanh. Bệnh có thể dẫn đến biến chứng khó chữa như: chàm da, loét chân không lành, chảy máu, giãn lớn các tĩnh mạch nông, viêm tĩnh mạch nông huyết khối, huyết khối tĩnh mạch sâu...
ThS.BS Khổng Tiến Bình cũng thông tin, tỷ lệ mắc bệnh giãn tĩnh mạch chân xuất hiện ở nữ giới chiếm đến 70% trong tổng số người mắc bệnh. Cứ khoảng 2 - 3 bệnh nhân mắc bệnh thì mới có 1 bệnh nhân nam, điều đó còn do thói quen lựa chọn thời trang của nữ giới.
“Việc thường xuyên mang giày cao gót, mặc quần áo bó sát sẽ tăng áp lực đến hệ tĩnh mạch ngoại biên, gây tăng áp lực lên chân, dẫn đến tình trạng suy giãn tĩnh mạch chi dưới ở phụ nữ”- ThS.BS Bình cảnh báo
Bên cạnh đó, những người có nguy cơ cao mắc bệnh bao gồm người đứng lâu, ngồi nhiều, ít vận động. Cụ thể là một số nghề như giáo viên, nhân viên văn phòng, thợ dệt, bác sĩ thẩm mỹ, cảnh sát giao thông... do tính chất công việc nên buộc nhiều người phải ngồi hoặc đứng lâu. Khi đó máu sẽ dồn xuống chân và ứ đọng lại, tạo ra một áp lực gây cản trở quá trình máu trở về tim, dẫn đến bệnh.
“Một trong những lý do giải thích cho tỷ lệ nữ giới mắc bệnh cao là do lúc mang thai, cổ tử cung mở rộng, các hormon tăng tiết và thay đổi một cách đột ngột. Hàm lượng tiết tố nữ tăng cao và khi thai to gây chèn ép tĩnh mạch cản trở máu về tim là nguyên nhân gây ra giãn tĩnh mạch chân.
Tuy nhiên, vào lúc mang thai thì các mẹ bầu không có biểu hiện gì hoặc những triệu chứng sẽ biến mất sau khi sinh. Nhưng khoảng 3 - 5 năm sau, phụ nữ bắt đầu xuất hiện các triệu chứng khởi phát của bệnh giãn tĩnh mạch”- ThS.BS Bình cho biết.
Người bị bệnh béo phì cũng là đối tượng dễ bị bệnh giãn tĩnh mạch chân. Nguyên nhân là do những người béo phì hầu như đều có chế độ ăn uống thiếu lành mạnh, ít chất xơ, lại có xu hướng ít vận động. Bên cạnh đó, cơ thể nặng nề dẫn đến áp lực lớn dồn đến chân và gây ra bệnh suy giãn tĩnh mạch.
Ngoài ra, các đối tượng như người cao tuổi, người từng trải qua phẫu thuật chấn thương chỉnh hình, mổ niệu, người nằm bất động do tai biến, bó bột, hoặc người thường xuyên làm việc trong môi trường nhiệt độ cao... cũng có nguy cơ cao mắc bệnh. Ngoài việc phải đứng nhiều thì làm việc trong môi trường ẩm thấp cũng là tác nhân gây bệnh trầm trọng hơn.
Phòng bệnh bằng cách nào?
Các chuyên gia cũng cho hay, có khá nhiều bệnh nhân đến điều trị bệnh lý này muộn do bệnh tiến triển âm thầm. Đến khi bệnh nhân bị chàm da, sạm da vùng cẳng bàn chân, có người bị loét bàn chân mới đi khám chuyên khoa da liễu, lúc đó mới phát hiện có suy giãn tĩnh mạch.
Đặc biệt, biến chứng muộn của bệnh lý này là giãn tĩnh mạch nhiều, ứ trệ ở chân thành búi tĩnh mạch cuộn âm hình thành huyết khối dẫn đến tình trạng thuyên tắc tĩnh mạch, máu không hồi lưu được trở về, làm toàn bộ chân sưng phù lên, đau đớn.
Bệnh chia thành 6 cấp độ:
C0: Không thấy hoặc sờ thấy tĩnh mạch giãn.
C1: Có mao mạch giãn hoặc lưới tĩnh mạch giãn, kích thước <3mm.
C2: Giãn tĩnh mạch hiển lớn, hiển bé, có kích thước >3mm.
C3: Phù nhưng chưa biến đổi trên da.
C4: Loạn dưỡng da gây rối loạn sắc tố da, chàm tĩnh mạch, xơ mỡ da,...
C5: Loạn dưỡng da và có sẹo loét đã lành.
C6: Loạn dưỡng da và loét tiến triển
Suy giãn tĩnh mạch cũng thường gặp ở người trẻ, đặc biệt ở nhóm bệnh nhân có tư thế sai và chế độ sinh hoạt không phù hợp, đặc biệt là những nhóm bệnh nhân hay phải đứng lâu, ngồi nhiều, mang vác nặng và làm việc trong môi trường ẩm thấp...
“Nếu không điều trị bệnh sẽ gây các biến chứng có thể ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống và có thể là tính mạng. Trong trường hợp huyết khối tĩnh mạch sâu sẽ làm chân nóng, sưng đỏ, đau nhức nhối, ngứa, có thể bị chảy máu, nhiễm trùng thứ phát. Trường hợp huyết khối tĩnh mạch sâu có thể nguy hiểm tới tính mạng do huyết khối có thể bong và đi lên phổi gây tắc mạch phổi.
Bệnh có thể sẽ gây loạn dưỡng da chân làm sa phù nề, dày lên, có thể bong vảy da, chảy nước; loét chân khiến chân xuất hiện các vết loét rất đau, ban đầu loét nông sau đó sâu và rộng dần, dễ bội nhiễm vi khuẩn”- ThS.BS Khổng Tiến Bình cảnh báo.
Đo suy giãn tĩnh mạch chi dưới cho bệnh nhân
Để phòng bệnh, ThS.BS Khổng Tiến Bình khuyến cáo chị em nên thay đổi thói quen làm việc và sinh hoạt: tránh đứng lâu hoặc ngồi bất động kéo dài. Khi đi ô tô, máy bay đường dài cần phải gấp duỗi chân thường xuyên cho máu lưu thông.
Người bệnh cần thay đổi chế độ sinh hoạt đồng thời tập những bài tệp để tăng cường sức co bóp của cơ, giống như một cái máy bơm nó đưa máu về tim như bài tập kiễng chân, xoay cổ chân, gập duỗi cổ chân, ngón chân...
Hạn chế mang giày cao gót, tránh mặc quần áo quá chật. Ngoài ra, khi ngủ cần kê cao chân khoảng 10-15cm so với mặt giường, giảm ứ máu tĩnh mạch khi ngủ...
Khi có dấu hiệu chân xuất hiện các mạch máu dạng màng nhện, tĩnh mạch gân xanh, cảm giác tức ở chân, tê chân cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế có chuyên khoa tĩnh mạch khám và điều trị.
