Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt, các triệu chứng, nguyên nhân và cách kiểm soát để giúp bạn hiểu rõ hơn về vấn đề này.
Rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt có thường gặp không?
Trước khi đi vào chi tiết về rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt, chúng ta cần hiểu rõ về hội chứng tiền kinh nguyệt (HCTKN). HCTKN là một tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ trẻ. Theo khảo sát dịch tễ, có đến 75% phụ nữ trẻ gặp triệu chứng của HCTKN.
HCTKN là một nhóm các triệu chứng về thể chất và tinh thần bắt đầu từ một đến hai tuần trước kỳ kinh. Các triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng và thường biến mất sau khi bắt đầu có kinh. Một số triệu chứng thường gặp của HCTKN bao gồm đầy hơi, đau ngực, mệt mỏi, thay đổi thói quen ngủ cũng như ăn uống.
Tuy nhiên, rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt (RLTLTKN) lại là một dạng bệnh nặng của HCTKN. Mặc dù RLTLTKN và HCTKN đều có các triệu chứng về thể chất và cảm xúc, RLTLTKN gây ra những thay đổi tâm trạng cực độ, có thể làm ảnh hưởng chất lượng cuộc sống hàng ngày và làm tổn hại đến các mối quan hệ của chị em.
Triệu chứng của rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
Như đã đề cập ở trên, RLTLTKN có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, từ nhẹ đến nặng. Tuy nhiên, các triệu chứng thường bắt đầu từ 7 đến 10 ngày trước khi bắt đầu kỳ kinh và tiếp tục trong vài ngày đầu tiên của kỳ kinh.
Các triệu chứng về thể chất của RLTLTKN bao gồm:
- Đầy hơi
- Đau ngực
- Mệt mỏi
- Thay đổi thói quen ngủ
- Thay đổi thói quen ăn uống
Các triệu chứng về cảm xúc và hành vi của RLTLTKN bao gồm:
- Buồn bã hoặc tuyệt vọng
- Lo lắng hoặc căng thẳng
- Cực kỳ tâm trạng
- Khó chịu hoặc tức giận
- Thay đổi tâm trạng đột ngột
- Mất kiểm soát cảm xúc
- Khó chịu với bản thân và mọi người xung quanh
- Thiếu tự tin và tự ti
- Thay đổi trong hành vi và suy nghĩ
Nguyên nhân gây ra rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
Hiện nay, nguyên nhân chính gây ra RLTLTKN vẫn chưa được xác định rõ ràng. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho rằng sự kết hợp của các yếu tố tâm lý, sinh lý và môi trường có thể góp phần vào việc gây ra RLTLTKN.
Một số nguyên nhân có thể gây ra RLTLTKN bao gồm:
- Sự thay đổi hormone: Hormone estrogen và progesterone có vai trò quan trọng trong chu kỳ kinh nguyệt và sự thay đổi của chúng có thể ảnh hưởng đến tâm lý của phụ nữ.
- Stress: Các tình huống căng thẳng, áp lực trong cuộc sống có thể làm tăng nguy cơ mắc RLTLTKN.
- Di truyền: Nếu trong gia đình có ai đó từng mắc RLTLTKN, bạn có nguy cơ cao hơn để bị bệnh này.
- Bệnh lý tâm lý: Một số bệnh lý tâm lý như trầm cảm, lo âu, rối loạn áp lực hoặc rối loạn lo âu có thể góp phần vào việc gây ra RLTLTKN.
- Môi trường: Các yếu tố môi trường như áp lực công việc, ô nhiễm không khí, thay đổi thời tiết cũng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe và tâm lý của phụ nữ.
Ảnh hưởng của rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
RLTLTKN không chỉ ảnh hưởng đến sức khỏe mà còn gây ra nhiều vấn đề trong cuộc sống hàng ngày của phụ nữ. Các triệu chứng của RLTLTKN có thể làm giảm chất lượng cuộc sống và làm tổn hại đến các mối quan hệ của chị em.
Một số ảnh hưởng của RLTLTKN bao gồm:\
- Mất hiệu suất làm việc: Các triệu chứng như mất ngủ, đau đầu, mệt mỏi có thể làm giảm hiệu suất làm việc và gây ra stress trong công việc.
- Tác động đến mối quan hệ: Các triệu chứng như lo lắng, căng thẳng, tức giận có thể làm ảnh hưởng đến mối quan hệ với bạn bè, đồng nghiệp và gia đình.
- Ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản: RLTLTKN có thể làm giảm khả năng sinh sản của phụ nữ và ảnh hưởng đến quá trình thụ thai.
- Tác động đến tâm lý: RLTLTKN có thể gây ra các vấn đề tâm lý nghiêm trọng như trầm cảm, lo âu và rối loạn áp lực.
Cách chẩn đoán rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
Đến gần 90% phụ nữ mắc Rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt (RLTLTKN) không nhận được chẩn đoán chính xác. Nguyên nhân cho việc này là do thiếu các xét nghiệm đặc hiệu và phương pháp hỗ trợ chẩn đoán, cũng như sự nhầm lẫn với các rối loạn nội tiết tố và bệnh tâm lý.
Chưa có xét nghiệm đặc hiệu để chẩn đoán RLTLTKN, bác sĩ sẽ tiến hành kiểm tra sức khỏe tổng quát và hỏi về lịch sử sức khỏe của bạn. Bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn ghi lại các triệu chứng hàng ngày trong một thời gian nhất định để giúp xác định chính xác hơn.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn làm một số xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân khác có thể gây ra các triệu chứng tương tự.
Tìm hiểu thêm: Triệu chứng tiền mãn kinh kéo dài bao lâu?
Cách kiểm soát rối loạn tâm lý tiền kinh nguyệt
Hiện nay, chưa có phương pháp điều trị đặc hiệu cho RLTLTKN. Tuy nhiên, có một số cách để giúp kiểm soát và giảm thiểu các triệu chứng của bệnh này:
1. Thay đổi lối sống
Thay đổi lối sống là một trong những cách hiệu quả để giúp kiểm soát RLTLTKN. Bạn có thể thực hiện các bài tập thể dục nhẹ nhàng, ăn uống lành mạnh và đủ giấc ngủ để giúp cơ thể và tâm trạng được thư giãn.
2. Sử dụng thuốc
Bác sĩ có thể kê đơn cho bạn một số loại thuốc để giúp giảm các triệu chứng của RLTLTKN. Tuy nhiên, bạn cần phải tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng bất kỳ loại thuốc nào.
3. Các phương pháp thư giãn
Các phương pháp thư giãn như yoga, thiền định hay massage cũng có thể giúp giảm căng thẳng và loại bỏ stress, từ đó giúp giảm các triệu chứng của RLTLTKN.
4. Tìm kiếm sự hỗ trợ tâm lý
Nếu bạn cảm thấy các triệu chứng của RLTLTKN ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày và không thể tự kiểm soát được, hãy tìm kiếm sự hỗ trợ tâm lý từ gia đình, bạn bè hoặc chuyên gia tâm lý.
Rối loạn tiền kinh nguyệt là một vấn đề sức khỏe phổ biến ảnh hưởng đến nhiều phụ nữ trẻ. RLTLTKN là một dạng bệnh nặng của HCTKN và có thể gây ra nhiều triệu chứng khác nhau, từ thể chất đến tâm lý. Tuy nhiên, việc kiểm soát và điều trị RLTLTKN có thể giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và sức khỏe của phụ nữ. Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào của RLTLTKN, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
